,,Իմ հրաշք աշխարհը,,
ԱՅՍ ԻՄ ՀՐԱՇՔ ԱՇԽԱՐՀՆ Է
Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Գլխիվայր են ծառերն աճում,
Եվ ջրվեժներն ալեփրփուր
Դեպի երկինք են շառաչում։
Գլխիվայր են ծառերն աճում,
Եվ ջրվեժներն ալեփրփուր
Դեպի երկինք են շառաչում։
Սարը սարից ամպ է խլում,
Ջուր է խմում ձորը ձորից,
Երկնքի մեջ արտ է ծլում,
Ու երկինք է բուսնում հողից...
Ջուր է խմում ձորը ձորից,
Երկնքի մեջ արտ է ծլում,
Ու երկինք է բուսնում հողից...
Լուսաբաց
Լույսը առավ սարին,
Սարսռում է սարը.
Սարերը վեր թռան:
Հավքն արթնացավ ծառին,
Սարսռում է ծառը.
Ծառերը վեր թռան:
Քարայծն ելավ քարին,
Սարսռում է քարը.
Քարերը վեր թռան…
Եվ ինձ մի պահ թվաց`
Քարերի տակ քնած
Դարերը վեր թռան:
Սարսռում է սարը.
Սարերը վեր թռան:
Հավքն արթնացավ ծառին,
Սարսռում է ծառը.
Ծառերը վեր թռան:
Քարայծն ելավ քարին,
Սարսռում է քարը.
Քարերը վեր թռան…
Եվ ինձ մի պահ թվաց`
Քարերի տակ քնած
Դարերը վեր թռան:
Страна, где нет ничего острого
Джованнино-Бездельник
очень любил путешествовать. Путешествовал он, путешествовал и оказался в удивительной
стране, где дома строили без углов – они были круглые. И крыши тоже ставили не
углом, а плавно закругляли. Вдоль дороги, по которой шел Джованнино, тянулась
живая изгородь из кустов роз, и ему, конечно, захотелось вдеть одну розу в
петлицу своей курточки. Он собирался осторожно, чтобы не уколоться о шипы,
сорвать цветок, как вдруг заметил, что шипы нисколечко не колются, – они,
оказывается, вовсе не острые и только слегка щекочут руку.
– Чудеса, да и только!
– удивился Джованнино.
В ту же минуту из-за
куста с розами появился городской стражник, и, очень вежливо улыбаясь, спросил
его:
– Вы, должно быть, не
знаете, что нельзя рвать розы?
– Мне очень жаль… Я не
подумал…
– Тогда вам придется
заплатить только половину штрафа, – сказал стражник все с той же приветливой
улыбкой и стал выписывать квитанцию. Джованнино заметил, что карандаш у него
был не заточен – совсем тупой, и спросил стражника:
– Простите, а можно
взглянуть на вашу саблю?
– Пожалуйста, –
ответил тот и протянул Джованнино свою саблю. Она тоже оказалась не острой, а
тупой.
– Так, что же это за
страна такая? – удивился Джованнино. – Куда я попал? Здесь все так странно!
– Это страна, где нет
ничего острого, – объяснил стражник, и так вежливо, что все его слова надо было
бы писать только с заглавной буквы.
– А как же гвозди! –
удивился Джованнино. – Они ведь должны быть острыми!
– Мы давно уже
обходимся без них. Ведь есть клей! А теперь, будьте добры, дайте мне две
пощечины,
От изумления
Джованнино широко открыл рот, будто собирался проглотить сразу целый торт.
– Что вы! – воскликнул
он наконец. – Я вовсе не хочу оказаться в тюрьме за оскорбление городского
стражника. Уж если на то пошло, так это я должен получить две пощечины, а не
вы.
– Но у нас так
принято, – любезно объяснил стражник, – полный штраф – это четыре пощечины, а
половина штрафа – две.
– Две пощечины –
стражнику?
– Стражнику.
– Но это ужасно
несправедливо! Так нельзя!
– Конечно,
несправедливо! Конечно, так нельзя! – ответил стражник. – Это настолько
несправедливо и ужасно, что люди, чтобы не давать пощечин ни в чем не повиннным
стражникам, просто не делают ничего такого, что запрещается законом и за что
нужно брать штраф. Ну, так я жду – дайте мне две пощечины! И в другой раз,
синьор путешественник, вы, конечно, будете осторожнее, не так ли?
– Но я не хотел бы
даже ущипнуть вас за щеку, не то что ударить!
– В таком случае я
вынужден проводить вас до границы и предложить покинуть нашу страну!
И Джованнино, ужасно
пристыженный, вынужден был покинуть страну, где нет ничего острого. Однако он
до сих пор все еще мечтает вернуться туда, чтобы жить по самым вежливым законам
на свете, среди самых воспитанных людей, в домике, где нет ничего острого.
Երկիր,
որտեղ ոչ մի սուր բան չկա
Ծույլիկ – Ջովանինոն շատ էր սիրում ճամփորդել: Նա երկար ճամփորդեց և հայտնվեց մի զարմանալի երկրում, որտեղ տները կառուցում էին առանց անկյունների՝ նրանք կլոր էին:
Անգամ տանիքներն էլ անկյունով չէին դնում՝ այլ սահուն կլորացնում էին: Ճանապարհի երկարությամբ, որով քայլում էր Ջովանինոն, վարդի թփերով կենդանի պարիսպ էր ձգվում, և իհարկե նա ցանկացավ մի վարդ դնել իր բաչկոնի գրպանը: Նա պատրաստվում էր զգուշությամբ պոկել ծաղիկը՝ որ չծակվի փշերով, և հանկարծ նկատեց որ փշերը բոլորովին չեն ծակում՝ պարզվում է նրանք բոլորովին սուր չեն, այլ միայն թեթևակի շոյում են ձեռքերը:
- Սա հրա՜շք է, - զարմացավ Ջովանինոն:
Հենց այդ պահին վարդի թփի հետևից հայտնվեց ոստիկանը և ժպտալով հարցրեց նրան.
- Դուք երևի չգիդե՞ք, որ չի կարելի վարդերը պոկել:
- Ես ափսոսում եմ... Ես չէի մտածում:
-ՈՒրեմն դուք պետք է վճարեք տոիգանքի, միայն կեսը,-ասաց ոստիկանը բարեհամբյուր ժպտալով և դուրս գրեց անդորագիրը: Ջովանինոն նկատեց, որ նրա մատիտը սրված չէր, բութ էր,և նա հարցրեց ոստիկանին ՝
-Կներեք, կարո՞ղ եմ տեսնել ձեր թուրը:
- Խնդրեմ,- պատասխանեց նա և տվեց ինձ թուրը: Նա նույնպես բութ էր,այլ ոչ թե սուր:
- Այս ինչ երկի՞ր է՝- զարմացավ Ջովանինոն: - Ու՞ր էմ ես ընկել:Այստե՜ղ ամեն ինչ տարօրինակ է:
-Սա երկիր է, որտեղ ոչ մի սուր բան չկա՝- բացատրեց ոստիկանը, և այնպես բարեկիրթ, որ իր բոլոր խոսկերը պետք էր մեծ տառերով գրել:
- Իսկ մեխե՞րը – զարմացավ Ջովանինոն: - Նրանք պետք է որ սու՜ր լինեն:
- Մենք վաղուց արդեն դրանք չէնք օգտագործում: Չե որ կա սոսինձ: Իսկ այժմ, բարի եղեք, ինձ երկու անգամ ապտակեկ:
Զարմանքից Ջովանինոն լայն բացեց բերանը,կարծես մի ամբողջ տորթ էր ցանկանում կուլ տալ:
-Ոչ մի դեպքու՜մ- բացականչեց նա: -Ես չէմ ցանկանում հայտնվել բանտում քաղաքի ոստիկանին վիրաորելու պատճառով: Ավելի ճիշտ կլինի, որ ես ստանամ երկու ապտակ, ոչ թե դուք:
- Բայց մեզ մոտ այդպես է ընդունված՝- սիրալիր բացատրեց ոստիկանը՝ - լռիվ տուգանքը՝ դա չորս ապտակ է, իսկ կես տուգանքւ – երկու:
- Երկու ապտակ ոստիկանի՞ն:
- Ոստիկանին:
- Բայց դա շատ սխա՜լ է: Այդպես չի կարե՜լի:
- Իհարկե, սխա՜լ է: Իհարկե, չի կարե՜լի: - պատասխանեց ոստիկանը: - Դա այնքան սխալ է և սարսափելի, որ մարդիք, անմեղի ոստիկաններին անտեղի ապտակ չտալու համար ուղակի չեն անում ոչինչ ինչ օրենքով չի թույլատրվում և ինչի համար որ պետք րի տուգանք վերցնել:
Դե ես սպասոմ եմ ՝ ապտակեք ինձ երկու անգա՜մ: Եվ հաջորդ անգամ, պարոն ճանապարհորդ, դուք, իհարկե, զգույշ կլինե՞ք:
- Բայց ես չէի ցանկանա ձեր թուշը անգամ կմճտել, ոչ թե խփե՜լ:
-Այդ դեպքում ես ստիպված եմ ուղեկցել ձեզ մինջև սահմանը և առաջարկել լքել մեր երկիրը:
Եվ Ջովանինոն , սարսափելի ամոթանքով, ստիպված էր թողնել երկիրը, ուր ոչ մի սուր բան չկա: Բայց նա միշտ երազում է վերադարնալ այնտեղ, որ ապրի աշխարհում ամենաբարեկիրդ օրենքներով, ամենադաստիարակված մարդկանց մեջ, տան մեջր որտեղ ոչ մի սուր բան չկա:
Անգամ տանիքներն էլ անկյունով չէին դնում՝ այլ սահուն կլորացնում էին: Ճանապարհի երկարությամբ, որով քայլում էր Ջովանինոն, վարդի թփերով կենդանի պարիսպ էր ձգվում, և իհարկե նա ցանկացավ մի վարդ դնել իր բաչկոնի գրպանը: Նա պատրաստվում էր զգուշությամբ պոկել ծաղիկը՝ որ չծակվի փշերով, և հանկարծ նկատեց որ փշերը բոլորովին չեն ծակում՝ պարզվում է նրանք բոլորովին սուր չեն, այլ միայն թեթևակի շոյում են ձեռքերը:
- Սա հրա՜շք է, - զարմացավ Ջովանինոն:
Հենց այդ պահին վարդի թփի հետևից հայտնվեց ոստիկանը և ժպտալով հարցրեց նրան.
- Դուք երևի չգիդե՞ք, որ չի կարելի վարդերը պոկել:
- Ես ափսոսում եմ... Ես չէի մտածում:
-ՈՒրեմն դուք պետք է վճարեք տոիգանքի, միայն կեսը,-ասաց ոստիկանը բարեհամբյուր ժպտալով և դուրս գրեց անդորագիրը: Ջովանինոն նկատեց, որ նրա մատիտը սրված չէր, բութ էր,և նա հարցրեց ոստիկանին ՝
-Կներեք, կարո՞ղ եմ տեսնել ձեր թուրը:
- Խնդրեմ,- պատասխանեց նա և տվեց ինձ թուրը: Նա նույնպես բութ էր,այլ ոչ թե սուր:
- Այս ինչ երկի՞ր է՝- զարմացավ Ջովանինոն: - Ու՞ր էմ ես ընկել:Այստե՜ղ ամեն ինչ տարօրինակ է:
-Սա երկիր է, որտեղ ոչ մի սուր բան չկա՝- բացատրեց ոստիկանը, և այնպես բարեկիրթ, որ իր բոլոր խոսկերը պետք էր մեծ տառերով գրել:
- Իսկ մեխե՞րը – զարմացավ Ջովանինոն: - Նրանք պետք է որ սու՜ր լինեն:
- Մենք վաղուց արդեն դրանք չէնք օգտագործում: Չե որ կա սոսինձ: Իսկ այժմ, բարի եղեք, ինձ երկու անգամ ապտակեկ:
Զարմանքից Ջովանինոն լայն բացեց բերանը,կարծես մի ամբողջ տորթ էր ցանկանում կուլ տալ:
-Ոչ մի դեպքու՜մ- բացականչեց նա: -Ես չէմ ցանկանում հայտնվել բանտում քաղաքի ոստիկանին վիրաորելու պատճառով: Ավելի ճիշտ կլինի, որ ես ստանամ երկու ապտակ, ոչ թե դուք:
- Բայց մեզ մոտ այդպես է ընդունված՝- սիրալիր բացատրեց ոստիկանը՝ - լռիվ տուգանքը՝ դա չորս ապտակ է, իսկ կես տուգանքւ – երկու:
- Երկու ապտակ ոստիկանի՞ն:
- Ոստիկանին:
- Բայց դա շատ սխա՜լ է: Այդպես չի կարե՜լի:
- Իհարկե, սխա՜լ է: Իհարկե, չի կարե՜լի: - պատասխանեց ոստիկանը: - Դա այնքան սխալ է և սարսափելի, որ մարդիք, անմեղի ոստիկաններին անտեղի ապտակ չտալու համար ուղակի չեն անում ոչինչ ինչ օրենքով չի թույլատրվում և ինչի համար որ պետք րի տուգանք վերցնել:
Դե ես սպասոմ եմ ՝ ապտակեք ինձ երկու անգա՜մ: Եվ հաջորդ անգամ, պարոն ճանապարհորդ, դուք, իհարկե, զգույշ կլինե՞ք:
- Բայց ես չէի ցանկանա ձեր թուշը անգամ կմճտել, ոչ թե խփե՜լ:
-Այդ դեպքում ես ստիպված եմ ուղեկցել ձեզ մինջև սահմանը և առաջարկել լքել մեր երկիրը:
Եվ Ջովանինոն , սարսափելի ամոթանքով, ստիպված էր թողնել երկիրը, ուր ոչ մի սուր բան չկա: Բայց նա միշտ երազում է վերադարնալ այնտեղ, որ ապրի աշխարհում ամենաբարեկիրդ օրենքներով, ամենադաստիարակված մարդկանց մեջ, տան մեջր որտեղ ոչ մի սուր բան չկա:
Վարլուծություն. Թումանյան <<Իմ ընկեր Նեսոն>>
Մենք մի խումբ ընկերներ ենք լինում և խաղում են միասին: Ամեն երեկո մեր ընկեր Նեսոն պատմվասքներ է պատմում: Ենքն պատմվացքներ գիտի, որ ոչ վերջ ունի ոչ էլ սկիզբ: Մի որ հայրս ինձ տարավ քաղաք սովորելու, և իմ կյանը փոխվես՝ տները շատ գեղեցիկ և ամեն ինչ ուրիշ էր: Երբ ես վերադարձա մեր գյուղ իմ բոլոր ընկերները ինձ գրկեցին, բայց Նեսոն կանգնած էր մի ծայրում: Նեսոն աղքտ էր, Նեսոն տգետ է, Նեսոն լցված է գյուղական չարքաշ կյանքի դառնություններով:Մեր գյուղում սովորական բան է և՛ գողությունը, և՛ հաչիցը կապելը, և՛ ծեծելը, բայց էս մինը իմ աչքի առաջից ու մտքի միջից չի հեռանում, ինչպես չի հեռանում և էն մանուկ Նեսոն, լուսնյակ գիշերներին գերանների վրա նստած հեքիաթ ասող Նեսոն, մաքուր ու միամիտ Նեսոն, իմ մանկության ընկեր Նեսոն։
